Funderingsherstel: Bouwkundig detailleren

Bouwkundig detailleren voor tekenaar en ontwerper:

funderingsherstel.

Voor de volgende onderwerpen ga naar:

vroeg of laat krijgt iedere bouwkundige ---------------;
ondermetseling en verbreding bij fundering op staal;
paalkopverlaging;
versterking van een fundering met putten of palen;
voorbeelden;

Klemmende deuren, ramen die niet meer goed dicht kunnen, scheuren in de muren en verzakkingen.
Dit zijn typische kenmerken van funderingsproblemen

Vroeg of laat krijgt iedere bouwkundige met dit soort problemen te maken.

Bij gebouwen uit vroeger eeuwen blijkt herhaaldelijk, hoe weinig inzicht men in die tijden dikwijls had in het funderingsprobleem:

Zware balklagen, dikke muren, maar de voet zeer weinig, ja soms in het geheel niet verzwaard, zodat het soms onbegrijpelijk is, hoe het gebouw door de eeuwen is blijven staan.

Bij sommige gebouwen zijn dan ook wel grote zettingen en scheuren opgetreden, bij andere beginnen die zich nu te vertonen -    onder invloed van de trillingen door het verkeer,
-    door afbraak van een belendend perceel, daar door de plotselinge ontlasting de grond een deel van zijn draagkracht verliest ,
-    door wijzigingen van de grondwaterstanden,
   Als de grondwaterstand te laag is, komen de paalkoppen droog te staan en komt er zuurstof bij.
   Hierdoor ontstaan schimmels die de palen verzwakken. Het gevolg is niet direct te zien, maar na 10 tot 20 jaar droogstand
   heeft het funderingshout, doordat de bovenkant te ver is aangetast, zijn dragende functie verloren.
-    etc.

In dergelijke gevallen kunnen we voor de taak komen te staan, de fundering te versterken, hetgeen een kostbare ingreep is.

Funderingsversterking kan echter ook nodig zijn, als een opdrachtgever de vloeren zwaarder wil belasten, het gebouw met een verdieping wenst te verhogen, of er een metrostation onder gaat bouwen.

Ondermetseling en verbreding bij fundering op staal:

Bron: Jellema (1965)

In het algemeen kunnen we op twee manieren een verbreding.van de bestaande fundering verkrijgen namelijk door ondermetseling of door het leggen van stroken aan weerszijden.

Ondermetseling.
Deze wordt bloksgewijs uitgevoerd, d.w.z. over een geringe lengte (1 à 2 m naar gelang van de stevigheid van het muurwerk) wordt onder de bestaande muur de grond weggegraven en wel zo diep als nodig is om een voet met het vereiste aantal versnijdingen aan te brengen.

Verbreding door stroken aan weerszijden.
Hierbij hakken we aan weerszijden in de bestaande muren een sleuf, waaronder we de nieuwe betonstroken aanbrengen
De druk van de muur op elk van de verbredingen en de reactie van de grond die ertegen werkt, vormen een koppel; daardoor bestaat er, kans op naar buiten schuiven van de verbredingen.
Om deze tegen te gaan moeten we op regelmatige afstanden gaten door de muur hakken, waardoor een koppeling ontstaat,tussen de beide verbredingen. Hoe lager deze koppeling komt, des te groter zal het effect zijn.

Paalkopverlaging:

Deze methode is alleen een oplossing bij aantasting van vurenhouten paalkoppen door droogstand.
Bij grenenhout is paalkopverlaging in verband met bacteriële aantasting geen optie.
De paalkoppen worden afgezaagd en vervangen door beton tot 50 centimeter beneden de laagst bekende grondwaterstand.

Het probleem van gebrek aan draagkracht wordt met deze methode niet opgelost.

Versterking van een fundering met putten of palen:

Het kan soms voorkomen, dat de grondslag onder de te verbeteren fundering zo_slecht is, dat van enkel verbreden geen heil is te verwachten. We zullen dan een dieper gelegen vaste laag moeten opzoeken en naar gelang van de diepte hierop putten of palen aanbrengen.

bron afbeelding: Regeling funderingherstel Provinsje Fryslân

Voorbeelden:

artikel de ingenieur (september 2009)
artikel: de ingenieur (september 2009)

artikel: de ingenieur (september 2010)

Ook als bouwkundig tekenaar ben je hierbij betrokken; je wil namelijk begrijpen waarom je iets op een tekening zet. Ook al zit het het onder de vloer en heb je er verder geen invloed op.

pdf van artikel: de ingenieur (mei 2003)